Nếu bạn công bố một chương trình máy tính, căn cứ pháp lý quan trọng nhất để bảo vệ bạn khỏi việc “ăn cắp chất xám” chính là việc đăng ký quyền tác giả. 8 vấn đề phổ biến liên quan dưới đây là những thắc mắc thường gặp về đăng ký bản quyền phần mềm máy tính. Bài viết sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn bao quát về đăng ký bản quyền phần mềm máy tính.
Đăng ký bản quyền phần mềm là gì?
Phần mềm máy tính là một tập hợp các chương trình máy tính, thư viện và dữ liệu liên quan. Trong đó, chương trình máy tính là tập hợp các lệnh có thể được máy tính thực thi để thực hiện một tác vụ cụ thể. Một chương trình máy tính thường được viết bởi lập trình viên bằng ngôn ngữ lập trình. Từ chương trình ở dạng mã nguồn mà con người có thể đọc được, một trình biên dịch có thể dẫn xuất mã lệnh – một dạng bao gồm các lệnh mà máy tính có thể thực thi.
Theo đó, đăng ký bản quyền phần mềm là việc tác giả, chủ sở hữu phần mềm tiến hành nộp hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả tới Cơ quan nhà nước có thẩm quyền để được ghi nhận quyền sở hữu hợp pháp với phần mềm do mình sáng tạo ra. Từ đó, tác giả, chủ sở hữu phần mềm có cơ sở pháp lý nhằm phòng tránh, ngăn chặn những hành vi sao chép, xâm phạm quyền với phần mềm của mình để trục lợi bất hợp pháp.
Tại sao phải đăng ký bản quyền phần mềm?
Đăng ký bản quyền tác giả không phải là một thủ tục bắt buộc ở Việt Nam giống như nhiều nước khác. Quyền tác giả tồn tại ngay khi một tác phẩm được hoàn thành dưới một hình thức vật chất hữu hình như văn học, khoa học, âm nhạc, điện ảnh, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng…
Bảo vệ bản quyền cũng mở rộng đến phần mềm máy tính. Điều này có nghĩa là bạn không cần phải đăng ký ở bất kỳ đâu để có quyền tác giả – bạn LUÔN có quyền tác giả đối với bất kỳ tác phẩm gốc nào mà bạn đã bỏ công sức tạo ra.
Do đó, mục đích của việc đăng ký quyền tác giả là để tạo ra một sự ghi nhận của cơ quan nhà nước về quyền sở hữu hợp pháp đối với tác phẩm thông qua việc cấp Giấy chứng nhận. Khi có tranh chấp xảy ra, tổ chức, cá nhân được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả không có nghĩa vụ phải chứng minh quyền tác giả thuộc về mình nữa. Trong nhiều tình huống, việc chứng minh này rất khó khăn, thậm chí không thể tìm được chứng cứ.
Vì vậy, việc đăng ký bản quyền phần mềm là một hành động để tác giả, chủ sở hữu phần mềm tự bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng cho mình, nhất là khi phần mềm có khả năng khai thác thương mại cao.
Ai có quyền đăng ký bản quyền phần mềm?
Người sáng tạo ra tác phẩm phần mềm có quyền đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm của mình. Ngoài ra, cá nhân/tổ chức được ủy quyền bởi tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả cũng có thể nộp hồ sơ đăng ký quyền tác giả tại Cục Bản Quyền.
Đăng ký bản quyền phần mềm ở đâu?
Theo quy định của pháp luật hiện hành, cơ quan duy nhất có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho chủ sở hữu tác phẩm là Cục Bản quyền tác giả, thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Vì vậy, chủ sở hữu muốn đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm của mình có thể trực tiếp hoặc thông qua đơn vị đại diện tư vấn nộp đơn tại trụ sở chính của Cục bản quyền tác giả đặt tại TP. Hà Nội hoặc 02 văn phòng đại diện của Cục tại TP. Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh. Nếu ở xa, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả có thể lựa chọn hình thức gửi hồ sơ qua đường bưu điện. Địa chỉ cụ thể:
Cục Bản Quyền Tác Giả (Phòng Đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan)
TP.Hà Nội: Số 33 Ngõ 294/2 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, TP. Hà Nội. ĐT: 024.38 234 304.
TP. Hồ Chí Minh: Số 170 Nguyễn Đình Chiểu, P. 6, Q. 3, TP. Hồ Chí Minh. ĐT: 028.39 308 086
TP. Đà Nẵng: Số 58 Phan Chu Trinh, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. ĐT: 023.63 606 967
Hồ sơ đăng ký bản quyền phần mềm
– Tờ khai đăng ký quyền tác giả theo mẫu (Quý khách có thể download mẫu tờ khai trên website của Cục Bản quyền tác giả tại đây ).
Tờ khai phải được làm bằng tiếng Việt và do chính tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc người được ủy quyền nộp đơn ký tên và ghi đầy đủ thông tin về người nộp đơn, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả; tóm tắt nội dung tác phẩm, thời gian hoàn thành phần mềm (thông tin này rất quan trọng để giải quyết các tranh chấp phát sinh trong tương lai), đã công bố hay chưa, ngày công bố, địa điểm, hình thức công bố; cam đoan về trách nhiệm đối với các thông tin ghi trong đơn.
– 02 bản in nội dung phần mềm (bao gồm code, giao diện trang chủ và trang chuyên mục (nếu có)) được đóng thành quyển, có đánh số trang và dấu giáp lai hoặc chữ ký của chủ sở hữu quyền tác giả;
– 02 bản đĩa CD chứa nội dung phần mềm (bao gồm code, giao diện trang chủ và trang chuyên mục (nếu có);
– Giấy ủy quyền, nếu người nộp hồ sơ là người được ủy quyền;
– Tài liệu chứng minh quyền nộp hồ sơ, nếu người nộp hồ sơ thụ hưởng quyền đó của người khác do được thừa kế, chuyển giao, kế thừa;
– Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;
– Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả, quyền liên quan thuộc sở hữu chung.
Ngoài các tài liệu trên, Quý khách cần cung cấp thêm các tài liệu sau:
- Bản sao Giấy chứng minh nhân dân/Thẻ căn cước công dân/Hộ chiếu của tất cả các tác giả;
- Giấy cam đoan của tác giả về tính trung thực trong quá trình tạo ra phần mềm;
- Bản sao công chứng Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (trong trường hợp chủ sở hữu quyền tác giả là pháp nhân);
- Quyết định giao việc trong trường hợp chủ sở hữu đăng ký là pháp nhân.
* Các tài liệu nêu trên phải được làm bằng tiếng Việt. Nếu làm bằng tiếng nước ngoài thì phải được dịch ra tiếng Việt và có công chứng/chứng thực.
Thời gian đăng ký bản quyền phần mềm
Theo quy định, trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn, Cục Bản quyền tác giả có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho người nộp hồ sơ nếu hồ sơ đó hợp lệ, không có thiếu sót gì. Trong trường hợp hồ sơ không đáp ứng yêu cầu sẽ bị từ chối và nêu rõ lý do từ chối.
Tuy nhiên, trên thực tế, thời gian nêu trên thường kéo dài lâu hơn do còn phụ thuộc vào số lượng đơn mà Cục Bản quyền tác giả đang tiếp nhận hoặc đang xử lý tại thời điểm nộp đơn. Thông trường, để hoàn tất quá trình cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho phần mềm sẽ mất khoảng 30-45 ngày.
Trong trường hợp Quý khách không thành thạo việc chuẩn bị hồ sơ đăng ký quyền tác giả, xin vui lòng liên hệ với IPGO để chúng tôi thay mặt Quý khách tiến hành các thủ tục cần thiết với cơ quan nhà nước. Nộp đơn thông qua IPGO sẽ giúp Quý khách hạn chế tối đa các thiếu sót không hợp lệ trong hồ sơ, từ đó giúp thời gian đăng ký bản quyền phần mềm diễn ra kịp thời, đúng tiến độ.
Thời hạn bảo hộ đối với bản quyền phần mềm
Thời hạn bảo hộ quyền tác giả là khác nhau đối với mỗi loại hình tác phẩm. Dựa theo quy định tại Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi năm 2009, phần mềm được bảo hộ quyền tác giả theo loại hình chương trình máy tính. Theo đó, thời hạn bảo hộ quyền tác giả cho phần mềm được xác định như sau:
Bảo hộ vô thời hạn đối với các quyền nhân thân gắn liền với tác giả không thể chuyển dịch, bao gồm: Quyền đặt tên cho tác phẩm; quyền đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm, được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng; quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kì hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.)
Bảo hộ có thời hạn đối với quyền nhân thân có thể chuyển dịch (quyền công bố hoặc cho người khác công bố tác phẩm) và các quyền tài sản (bao gồm: Làm tác phẩm phái sinh; Biểu diễn tác phẩm trước công chúng; Sao chép tác phẩm; Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm; Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác; Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.).
Thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và năm mươi năm tiếp theo năm tác giả qua đời. Trường hợp tác phẩm được sáng tạo bởi các đồng tác giả thì thời hạn bảo hộ chấm dứt vào năm thứ năm mươi sau năm tác giả cuối cùng chết hoặc được coi là đã chết.
Việc pháp luật quy định về bảo hộ quyền tác giả năm mươi năm sau khi tác giả chết nhằm xác định quyền để lại thừa kế của tác giả đối với tác phẩm cho những người thừa kế của họ. Vì vậy, khi tác giả chết quyền tác giả cũng là loại di sản thừa kế và được chuyển dịch theo quy định của pháp luật thừa kế.
Lưu ý, Thời hạn bảo hộ theo quy định nêu trên chấm dứt vào thời điểm 24 giờ ngày 31 tháng 12 của năm chấm dứt thời hạn bảo hộ quyền tác giả.
Chi phí đăng ký bản quyền phần mềm
Chi phí đăng ký bản quyền phần mềm sẽ bao gồm Phí Nhà nước và Phí dịch vụ (trong trường hợp bạn sử dụng dịch vụ đăng ký bản quyền của các đơn vị tư vấn).
Trong đó, Phí Nhà nước cho phần mềm được tính cố định là 600.000đ (Sáu trăm nghìn đồng). Phí dịch vụ sẽ tùy thuộc vào giá cả của từng đơn vị, độ khó của hồ sơ, người nộp đơn có yêu cầu thời gian thực hiện nhanh hay không, …
Dịch vụ đăng ký bản quyền phần mềm của IPGO
Nếu Quý khách không rành về thủ tục đăng ký bản quyền phần mềm, không muốn phải đi lại nhiều để làm việc với cơ quan nhà nước, e ngại hồ sơ sẽ gặp thiếu sót … Quý khách hoàn toàn có thể sử dụng dịch vụ của IPGO. Chỉ với một khoản phí dịch vụ bỏ ra, Quý khách sẽ được hỗ trợ tiến hành thủ tục đăng ký phần mềm máy tính một cách nhanh gọn, đúng thời gian, đặc biệt tiết kiệm công sức để tập trung vào kinh doanh thay vì tập trung vào các vấn đề pháp lý.
Dưới đây là các công việc từ A-Z mà chúng tôi sẽ thực hiện cho Quý khách
- Tư vấn đầy đủ về thủ tục, hồ sơ, thời gian cho việc đăng ký bản quyền tác giả;
- Tư vấn xác định loại hình đăng ký bản quyền tác giả phù hợp với nhu cầu của khách hàng;
- Cung cấp và hoàn thiện toàn bộ các form mẫu cần thiết, khách hàng chỉ việc ký, đóng dấu;
- Thay mặt cho khách hàng làm việc, giao dịch trực tiếp với Cục bản quyền tác giả;
- Thay mặt cho khách hàng theo dõi quá trình xử lý hồ sơ;
- Nhận Giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tác giả và bàn giao đến tận tay khách hàng;
- Tư vấn xử lý xâm phạm quyền tác giả đối với tác phẩm đã đăng ký (nếu có).
